حفاظت در برابر اشعه ایکس در بخش های آنژیوگرافی:

حفاظت در برابر اشعه ایکس در بخش های آنژیوگرافی

یکی از مهمترین روش ها برای کاهش اثرات بالقوه تابش گیری اشعه ایکس، استفاده از حفاظ های مناسب جهت حفاظت از ارگان های حیاتی می باشد. در گذشته از پوشش های سربی سنگین جهت حفاظت استفاده می شد ولی با پیشرفت علم و ظهور تکنولوژی جدید، پوشش های lead free بسیار سبک جای خود را به پوشش های قدیمی داد. در پوشش های lead free ترکیباتی استفاده شده که علاوه بر سبک بودن کار حفاظت در برابر اشعه را بصورت کامل انجام می دهد.

پرتوهای پراکنده(scatter radiation) بخش عمده پرتوهای رسیده به متخصصین و پرتوکاران را تشکیل می دهد که انرژی آن ها در محدوده 60-30 kev می باشد. پرتوهای با این انرژی با پدیده ای موسوم به فوتوالکتریک در مواد محافظ جذب می شوند. این پرتوهای کم انرژی به شدت در بافت های سطحی جذب می شود و ایجا آسیب می کند. در پدیده فوتوالکتریک بالا بودن عدد اتمی ماده جاذب باعث جذب بیشتر اشعه خواهد شد. ترکیبات lead free با توجه به مشخصات ویژه ای که دارند، پرتوهای پراکنده را تا 99 درصد جذب می کنند.

طبق قوانین آژانس بین المللی انرژی اتمی "هیچ آستانه ای برای خطرات تشعشات یونیزاسیون وجود ندارد". مفهوم این جمله آن است که پرتوهای یونیزان به هر میزان که باشد برای سلامتی انسان خطرناک است و باید تا حد ممکن از آن اجتناب کرد.

پرتوهای یونسازی چون ایکس و گاما قادر به یونیزه کردن مواد و بافت های زنده می باشد.

بافت های حساس به پرتو: مغز استخوان - سلول های جنسی - بافت لنفاوی - مخاط دستگاه گوارشی و گلو - اپیدرم پوست - فولیکول های مو و چشم می باشند.

اثرات پرتوهای یونساز: آسیب مراکز خونساز، آسیب دستگاه گوارش، آسیب دستگاه اعصاب مرکزی و عوارضی مثل آب مروارید، سرطان های مختلف، کوتاه شدن عمر، ریزش مو و غیره

رعایت موارد ایمنی جهت حفاظت کاردیولوژیست به عوامل زیر بستگی دارد:

• کاهش یافتن زمان پرتوگیری کاردیولوژیست( این عوامل بستگی به مهارت کاردیولوژیست، تیم همراه و شرایط بیمار دارد)
• ایجاد فاصه بین منبع تولید اشعه و کاردیولوژیست(بستگی به شرایط دستگاه و روش کار در زمان تابش اشعه دارد)
• استفاده از تجهیزات و پوشش های حفاظتی(بهترین و مطمئن ترین راه جهت حفاظت در برابر اشعه ایکس می باشد)
• دز دریافتی کارکنان پرتوکار و مردم از حدود دز مندرج در فصل سوم استاندارد پایه حفاظت در برابر اشعه کمتر باشد.

میزان دز مجاز کارکنان پرتوکاران 20msv/year و مردم عادی 1msv/year